Geschreven door Margot Gysbrechts als reactie op de anonieme brief van een profvoetballer
Justin Fashanu, profvoetballer bij Norwich City, kwam in 1990 als eerste voetballer uit de kast. Maar zijn bekentenis leidde niet tot de gehoopte coming-outs bij andere voetballers.
Met Pride Month in het achterhoofd zou dit een reden moeten zijn om de regenboogvlaggen en – sokken boven te halen om te vechten voor gelijke rechten. Het zou een reden moeten zijn om druk te zetten op federaties en sportclubs, tot het starten van een debat. Het zou tot publieke statements moeten leiden van de grootste clubs ter wereld, over hoe iedereen welkom is bij hen. Het zou een call-to-action moeten zijn maar het is hoogstens wenkbrauwengefrons aan de ontbijttafel.
Anno 2020 hebben we namelijk nog altijd geen openlijke gay voetballer in de hoogste divisies ter wereld. Bij vrouwenvoetbal zijn lesbische voetbalsters nochtans geen uitzondering meer maar hun mannelijke collega’s hebben helaas nog een lange weg te gaan. De voetbalwereld wordt gekenmerkt door machobeelden en succesverhalen en het plaatje is pas compleet wanneer de toppers van de wereld een bloedmooie vrouw aan hun zijde hebben. Nog nooit werd er openlijk het debat gestart over homo of biseksuele voetballers en nog te weinig zeggen topvoetballers dat iedereen welkom is bij hen. Het wordt doodgezwegen en wanneer er expliciet een reactie wordt gevraagd, dan speelt men nog liever limbo met de vraag dan openlijk te spreken over het taboe.
“Anno 2020 hebben we namelijk nog altijd geen openlijke gay voetballer in de hoogste divisies ter wereld. Nog nooit werd er openlijk het debat gestart over homo of biseksuele voetballers en nog te weinig zeggen topvoetballers dat iedereen welkom is bij hen.”
“Day to day, it can be an absolute nightmare. And it is affecting my mental health and more. I feel trapped and my fear is that disclosing the truth about what I am will only make things worse”. Jezelf kunnen en durven zijn, is de grootste kracht die een mens ooit kan ervaren. Jezelf niet durven zijn uit angst voor de reacties is de moeilijkste, meest eenzame en uitputtende ervaring die een mens kan meemaken. Beeld het je eens in hoe elke speler van zijn ploeg ’s avonds naar huis kan gaan en terechtkomt in de armen van wie hij liefheeft. Beeld het je eens in hoe zijn ploeggenoten in de kleedkamer kunnen vertellen over de komst van een baby, de planning van een huwelijk, de geboorte van hun kindje. Beeld het je eens in dat iedereen in zijn leven perfect gelukkig kan zijn met de partner die hij heeft, gewoon omdat de maatschappij hen wel accepteert, en hem niet.
De top van de voetbalwereld kan je bereiken door hard te werken, nooit op te geven, een goede opleiding te hebben en een coach te hebben die in je gelooft. De top van je eigen leven kan je enkel bereiken wanneer je volledig en helemaal jezelf kan zijn. Een topsporter put kracht uit zijn mentale state of mind en heeft elke vezel in het lijf nodig om dag na dag te presteren. Het is jezelf oppeppen wanneer het allemaal tegenslaat en het is blijven trainen en oefenen om elke dag de beste te zijn. Op dat punt in je carrière is een geheim omtrent je geaardheid loodzwaar. Het weegt op je prestaties en het weegt op je zelfbeeld. Wat voor samenleving zijn we eigenlijk als een jongen zijn droom om topvoetballer te worden niet kan of durft te realiseren vanwege zijn seksuele geaardheid? Elke keer wanneer een (jonge) speler de schoenen aan de haak hangt omdat hij niet geaccepteerd wordt in de kleedkamer of in de entourage van zijn club, is dat een nederlaag voor de hele voetbalwereld.
“Elke keer wanneer een (jonge) speler de schoenen aan de haak hangt omdat hij niet geaccepteerd wordt in de kleedkamer of in de entourage van zijn club, is dat een nederlaag voor de hele voetbalwereld.”
Jelle Van Damme bij ex-club LA Galaxy tijdens Pride Month. “Het is niet voldoende om een bandje aan te doen en ervan uit te gaan dat discriminatie en homofobie uit de voetbalwereld verdwijnen.”
“What those running the game need to do is educate fans, players, managers, agents, club owners – basically everyone involved in the game”. Het draait, zoals de voetballer aangeeft, niet over het betalen van psychologische sessies voor out & proud voetballers. Hun maandloon zorgt ervoor dat zij eventuele ondersteuning wel kunnen betalen. De sleutel voor de acceptatie van LGBTQIA-voetballers in de hoogste divisies zit hem in de opleiding van zij die de voetbalwereld in handen hebben. Het gaat om het normaliseren van LGBTQIA-rolmodellen en het is belangrijk om op te komen tegen zij die onze fundamentele rechten om onszelf te zijn in vraag stellen. De voetbalwereld heeft niet genoeg aan regenboogbanden en – vlaggen 1 keer per jaar. Het is niet voldoende om een bandje aan te doen en ervan uit te gaan dat discriminatie en homofobie uit de voetbalwereld verdwijnen.
Fans opleiden begint bij het veroordelen van homofobe liederen. Denk in eigen land bv aan “alle boeren zijn homo’s” of uitspraken als “je loopt zoals een janet”, “je verdedigt als een mietje”. Het is makkelijk om steeds te doen alsof dit geen cultuur van homofobie in stand houdt maar beeld jij je maar eens in de jonge voetballer te zijn die worstelt met zijn geaardheid. Die bange voetballer heeft niets aan de regenboogbanden die men éénmaal per jaar aantrekt om nadien te zwijgen over openlijke homofobie. Het is aan grote clubs en federaties om campagnes uit te tekenen en het gesprek aan te gaan met organisaties die zich hierin specialiseren. Het is aan hen om opleidingen te voorzien en een safe space te creëren voor zij die momenteel vast zitten in hun veel te kleine kast. Het is aan coaches en managers om zich uit te spreken tegen hun fans en zelf ook zich bewust te zijn van de vele vooroordelen die ze met zich meedragen. Het is aan topvoetballers om hun platform te gebruiken en zich uit te spreken tegen homofobie, zich te distantiëren van supporters die ‘homo’ etc. als scheldwoord gebruiken. Het is aan de sportfederaties en clubs om boetes op te leggen aan spelers, supporters, management die zich hieraan schuldig maken.
“De voetbalwereld heeft niet genoeg aan regenboogbanden en – vlaggen 1 keer per jaar. Het is makkelijk om te zeggen dat een sporter gerust uit de kast mag komen als hij dat wil. Dat betekent namelijk dat de sportwereld rustig kan wachten op de eerste speler die voldoende moed heeft om die stap te zetten.”
Het is makkelijk om te zeggen dat een sporter gerust uit de kast mag komen als hij dat wil. Dat betekent namelijk dat de sportwereld rustig kan wachten op de eerste speler die voldoende moed heeft om die stap te zetten. Maar in dit verhaal is het niet de verantwoordelijkheid van de sporter. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid van alle partijen waarbij eerst de garantie moet worden gegeven dat iedereen samenwerkt aan een betere sportwereld. En na die collectieve inspanning volgen er vanzelf de eerste coming-out verhalen. Want het is een schande voor de voetbalwereld, en in het verlengde de volledige sportwereld, dat er vandaag nog altijd talenten verloren gaan uit angst om zichzelf te zijn.
