AUTEUR: MARGOT GYSBRECHTS
Beeld: Collectie Fonds Suzan Daniel.
Als organisatie die zich inzet voor holebi’s, queers, transgenders en intersekse personen in de sportwereld zijn we dagelijks bezig met de moeilijkheden binnen de sportwereld. We focussen ons vooral op het brengen van inspirerende verhalen, verhalen die de uitdagingen van sporters voor – tijdens en na hun coming-out duidelijk maken. We vertellen hun verhaal over het pure geluk dat ze vinden, van de steunende ploeggenoten en de schouderklopjes van supporters en coaches. We focussen ons op de liefde en het zogenaamde happy end.
Maar we zijn ook niet naïef, een happy end is niet voor iedereen weggelegd. Veel te veel sporters vinden hun plaats niet en stoppen met sporten na een moeilijke zoektocht naar acceptatie en begrip. Soms is het al makkelijker om uit die befaamde kast te komen, mede door de omgekeerde clichés die leven. In het basket en de voetbalwereld komt er quasi geen reactie meer wanneer vrouwelijke speelsters lesbisch of biseksueel blijken te zijn. Bij mannen zie je dit in de danswereld. We koppelen sporten en geaardheid aan elkaar, uiterlijk en seksualiteit lijken al te vaak synoniemen. We zoeken naar logica in het zijn van de mens, daar waar eigenlijk absoluut geen logica bestaat. We proberen krampachtig vast te houden aan een vertrouwde indeling. We zoeken naar richtingsaanwijzers, naar duidelijke wetenschap over geaardheid en liefde.
“Die tweedeling van hetero of holebi, man of vrouw, maakt het moeilijk voor mensen en sporters die niet meteen aan de norm voldoen. Dat was niet anders bij Willy De Bruyn.”
Die tweedeling van hetero of holebi, man of vrouw, maakt het moeilijk voor mensen en sporters die niet meteen aan de norm voldoen. Dat was niet anders bij Willy De Bruyn, geboren in 1914 met intersekse variaties. Hij werd omschreven als wild en onstuimig. Als niet passend en een wildebras. En koersende vrouwen waren al helemaal niet fatsoenlijk, laat staan geaccepteerd. In zijn jongste jaren koerste hij 17 keer, toen nog als Elvira, en wachtte er aan de finish 9 maal een gouden medaille. Er werden topsnelheden van 33 kilometer per uur gereden. Het was op zijn minst een prachtig sportief fenomeen. Alleen is het geen deel van onze wielergeschiedenis, het is geen deel van de vele verhalen die voorafgaan aan de start van de zoveelste Tour de France. En het was tot vandaag geen deel van onze trotse Belgische geschiedenis. Willy De Bruyn en de vele gouden medailles waren helaas vergeten helden.
LANGE WEG
In 1935 was Willy nog gekend als Elvira de wereldkampioene, een jaar later verhuist De Bruyn naar Brussel, waar hij met een valse identiteitskaart als onder andere bordenwasser, liftjongen en bakkersgast werkt. In 1937 krijgt hij uiteindelijk een doktersattest dat verklaart dat hij een man is. Voor de rechtbank is het niet voldoende om echt als man door het leven te gaan en de weg met een advocaat aan zijn arm begint. De juridische en medische procedure om eindelijk als man door het leven te kunnen en mogen gaan, kosten De Bruyn een jaar tijd en al het geld dat hij ooit met koersen heeft verdiend. Het is moeilijk om te beseffen dat de keuze om jezelf te kunnen zijn er eentje is van financiële kost. Het is dat en het feit dat er geen sportieve prestaties terug te vinden zijn sinds 1937, sinds de start van Willy De Bruyn, sinds de start van zichzelf zijn.
Kort na de Tour de France en op de vooravond van de Antwerp Pride is het dan ook een perfecte gelegenheid om aandacht te schenken aan jezelf durven en kunnen zijn, ook – en vooral – in de sportwereld. De zoektocht naar jezelf, buiten de gekende indeling, is vaak al verpletterend moeilijk, de aanvaarding is geen vanzelfsprekende opdracht en de afkeurende blikken of negatieve commentaar durven al wel eens te demotiveren. Heel weinig mensen leven zoals ze weten dat het hoort. Willy De Bruyn wist dit wel en deed het. Caster Semenya weet dit wel en blijft ervoor strijden. Dutee Chand voert samen met Caster dezelfde strijd. Willy was een succesverhaal, Caster en Dutee kunnen het worden. Maar deze enkele succesverhalen doen geen afbreuk aan de vele onafgewerkte verhalen. Want voor elke sporter die wel zichzelf durft zijn, zijn er nog veel te veel sporters die dit niet volledig durven.
“Jezelf zijn is die befaamde richtingsaanwijzer in het leven. Want pas dan kan een individu alles uit het eigen potentieel halen. Dan kunnen er 9 gouden medailles gewonnen worden.”
Out For The Win is daarom een organisatie die vecht tegen die angst. Jezelf zijn zou een logisch gevolg moeten zijn van opgroeien. Ongeacht van wie je bent, ongeacht van wie je houdt en welke sport je uitoefent. Jezelf zijn is die befaamde richtingsaanwijzer in het leven. Want pas dan kan een individu alles uit het eigen potentieel halen. Dan kunnen er 9 gouden medailles gewonnen worden en mag dit niet vergeten worden. Dan kunnen er hokjes gebroken worden die decennia geleden werden opgelegd.
Willy De Bruyn was om al die redenen een pionier. Maar niet velen zijn hem gevolgd op dat pad naar acceptatie, terwijl er wel degelijk een groepsspurt nodig is om de aandacht te trekken. We hebben nog een lange weg te gaan. Tot de dag dat sport en genderbeleving of geaardheid los staan van elkaar. Tot de dag dat er enkel commentaar volgt op je prestaties en niet op je oppervlakkige kenmerken. Tot de dag dat er geen sporttalenten meer zijn die de keuze moeten maken tussen hun passie of zichzelf zijn. Die dag zal ooit komen. En de straat ter ere van Willy De Bruyn is een prachtig begin van die lange weg.
Heb je na het lezen van dit artikel vragen of heb je nood aan een gesprek, dan kan je terecht bij Lumi op het nummer 0800 99 533 of via www.lumi.be